84
وَاجْعَلْ لٖي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْاٰخِرٖينَۙ
وَاجْعَلْنٖي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعٖيمِۙ
وَاغْفِرْ لِاَبٖٓي اِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّٓالّٖينَۙ
وَلَا تُخْزِنٖي يَوْمَ يُبْعَثُونَۙ
يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَۙ
اِلَّا مَنْ اَتَى اللّٰهَ بِقَلْبٍ سَلٖيمٍؕ
Bana, sonra gelecekler içinde, iyilikle anılmak nasip eyle!
﴾84﴿
Beni, Naîm cennetinin vârislerinden kıl.
﴾85﴿
Babamı da bağışla (ona tevbe ve iman nasip et). Çünkü o sapıklardandır.
﴾86﴿
(İnsanların) dirilecekleri gün, beni mahcup etme.
﴾87﴿
O gün, ne mal fayda verir ne de evlât.
﴾88﴿
Ancak Allah'a kalb-i selîm (temiz bir kalp) ile gelenler (o günde fayda bulur).
﴾89﴿
Arkadan gelecekler içinde iyilikle anılmayı bana nasip eyle!
90
وَاُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقٖينَۙ
(O gün) cennet, takvâ sahiplerine yaklaştırılır.
﴾90﴿
O gün cennet, takvâ sahiplerine yaklaştırılır.
91
وَبُرِّزَتِ الْجَحٖيمُ لِلْغَاوٖينَۙ
Cehennem de azgınlara apaçık gösterilir.
﴾91﴿
Cehennem de küfre sapmış olanlara açıkça gösterilir.
92
وَقٖيلَ لَهُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُونَۙ
Onlara: Allah'tan gayrı taptıklarınız hani nerede? Size yardım edebiliyorlar mı veya kendilerine (olsun) yardımları dokunuyor mu? denilir.
﴾92-93﴿
Onlara, “Allah’ı bırakıp da taptıklarınız nerede? Size yardım edebiliyorlar veya kendilerini kurtarabiliyorlar mı?” denilir.
93
مِنْ دُونِ اللّٰهِؕ هَلْ يَنْصُرُونَكُمْ اَوْ يَنْتَصِرُونَؕ
Onlara: Allah'tan gayrı taptıklarınız hani nerede? Size yardım edebiliyorlar mı veya kendilerine (olsun) yardımları dokunuyor mu? denilir.
﴾93﴿
Onlara, “Allah’ı bırakıp da taptıklarınız nerede? Size yardım edebiliyorlar veya kendilerini kurtarabiliyorlar mı?” denilir.
94
فَكُبْكِبُوا فٖيهَا هُمْ وَالْغَاوُ۫نَۙ
Artık onlar, o azgınlar ve İblis orduları, toptan oraya tepetaklak (cehenneme) atılırlar.
﴾94-95﴿
Artık onlar, o sapkınlar ve İblîs’in yandaşları toptan tepetaklak cehenneme atılırlar.
95
وَجُنُودُ اِبْلٖيسَ اَجْمَعُونَؕ
Artık onlar, o azgınlar ve İblis orduları, toptan oraya tepetaklak (cehenneme) atılırlar.
﴾95﴿
Burada geçen “İblîs’in orduları”ndan maksat kendi türünden olanlarla Âdem’in soyundan olup da ona uyan kimselerdir (Taberî, XIX, 88; İblîs hakkında bilgi için bk. Bakara 2/34; Kehf 18/50).
Dipnot
Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 159
96-102
قَالُوا وَهُمْ فٖيهَا يَخْتَصِمُونَۙ
تَاللّٰهِ اِنْ كُنَّا لَفٖي ضَلَالٍ مُبٖينٍۙ
اِذْ نُسَوّٖيكُمْ بِرَبِّ الْعَالَمٖينَ
وَمَٓا اَضَلَّـنَٓا اِلَّا الْمُجْرِمُونَ
فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعٖينَۙ
وَلَا صَدٖيقٍ حَمٖيمٍ
فَلَوْ اَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنٖينَ
Orada birbirleriyle çekişerek şöyle derler:
﴾96﴿
Vallahi, biz gerçekten apaçık bir sapıklık içindeymişiz.
﴾97﴿
Çünkü biz sizi âlemlerin Rabbi ile eşit tutuyorduk.
﴾98﴿
Bizi ancak o günahkârlar saptırdı.
﴾99﴿
Şimdi artık bizim ne şefaatçilerimiz var, ne de yakın bir dostumuz.
﴾100-101﴿
Ah keşke bizim için (dünyaya) bir dönüş daha olsa da, müminlerden olsak!
﴾102﴿
Dünyada bâtıl tanrılara tapanlar âhirette o tanrıların kendileri için hiçbir işe yaramadığını görünce dünyada yaptıklarına pişmanlık duyarak kendilerinin yanlış yola saptıklarını itiraf ederler; uydurma tanrıları âlemlerin rabbi olan Allah’a denk tuttukları için hem kendilerini hem de sapmalarına sebep olan önderleri kınarlar, fakat pişmanlık fayda vermez. Zira orada onları kurtaracak dost veya şefaatçi olmadığı gibi dünyaya geri dönüp kurtuluşa erdirecek iman ve amel etme talepleri de kabul edilmez (şefaat ve şefaatçiler hakkında bilgi için bk. Bakara 2/48, 255).
Râzî’ye göre putperestlerin âhirette tanrılarını görmeleri ve onlara hitap etmeleri mümkün değildir. Onların ancak suretlerini görecekler ve dünyada yaptıklarına pişman olarak putlara tapmakla büyük hata ettiklerini itiraf edeceklerdir (XXIV, 152).
Dipnot
Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 159
103
اِنَّ فٖي ذٰلِكَ لَاٰيَةًؕ وَمَا كَانَ اَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنٖينَ
Bunda elbet (alınacak) büyük bir ders vardır; ama çokları iman etmezler.
﴾103﴿
İşte bu anlatılanlarda elbet alınacak büyük bir ders vardır; ama çokları iman etmezler.
104
وَاِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزٖيزُ الرَّحٖيمُࣖ
Şüphesiz Rabbin, işte O, mutlak galip ve engin merhamet sahibidir.
﴾104﴿
Şüphesiz rabbin, işte O, mutlak güç ve engin merhamet sahibidir.
105-122
كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍۨ الْمُرْسَلٖينَۚ
اِذْ قَالَ لَهُمْ اَخُوهُمْ نُوحٌ اَلَا تَتَّقُونَۚ
اِنّٖي لَكُمْ رَسُولٌ اَمٖينٌۙ
فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَطٖيعُونِۚ
وَمَٓا اَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اَجْرٍۚ اِنْ اَجْرِيَ اِلَّا عَلٰى رَبِّ الْعَالَمٖينَۚ
فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَطٖيعُونِؕ
قَالُٓوا اَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْاَرْذَلُونَؕ
Nuh kavmi de peygamberleri yalancılıkla suçladılar.
﴾105﴿
Kardeşleri Nuh onlara şöyle demişti: (Allah'a karşı gelmekten) sakınmaz mısınız?
﴾106﴿
Bilin ki ben, size gönderilmiş güvenilir bir elçiyim.
﴾107﴿
Artık Allah'a karşı gelmekten sakının ve bana itaat edin.
﴾108﴿
Buna karşı sizden hiçbir ücret istemiyorum. Benim ecrimi verecek olan, ancak âlemlerin Rabbidir.
﴾109﴿
Onun için, Allah'tan korkun ve bana itaat edin.
﴾110﴿
Onlar şöyle cevap verdiler: Sana düşük seviyeli kimseler tâbi olup dururken, biz sana iman eder miyiz hiç!
﴾111﴿
105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122 nolu ayetlerin tefsiri bir sonraki sayfada verilmiştir.